foto collectie familie Ludikhuijze
Jo in de Eigenhaardstraat

In de Eigenhaardstraat  woont Jo Ludikhuijze( 1919-2009),  de aardigste melkboer van Nederland.
Zelf ben ik in die straat opgegroeid en durf te stellen dat ik Jo goed heb gekend.
Jo woont op nummer 37.  Op het eind van een rij oudere woningen. Het pand waar Jo in woont is in de oorlog  zwaar beschadigd en is daarna opnieuw opgebouwd.

Aanvankelijk is er naast zijn huis een gat in de gevelrij. Tussen het huis van Jo en de familie Heijliger, in het ‘gangetje bij Jo’, hebben de  buurtkinderen een ideale knikkerplaats. De plek is onverhard, er ligt een soort aangestampte kolengruis, waarin je met je hak van je schoen een knikkerputje in kan boren. De knikkers  kregen we bij de wekelijkse boodschappen die onze moeder deed bij De Gruyter. Als je daar voor een bepaald bedrag  kocht, kreeg je gratis ‘het Snoepje van de Week’.

Er zijn meer ondernemers die dan knikkers weggeven. Lodaline en Presto zijn afwasmiddelen en in de glazen flessen stopt de fabrikant voor de kinderen één of meer knikkers.

Maar goed, Jo.
Nooit werden we daar in dat gangetje weggestuurd. Dat in tegenstelling tot menig andere bewoner. Als je daar voor de deur speelde, werd het spel vaak wreed verstoord door dat er met een ring  die aan een van de vingers zat, op het raam werd getikt  en vervolgens werd er dan met een uitgestoken duim van een gebalde vuist een ophoepelgebaar gemaakt.
Maar goed, Jo
Hij heeft tijd voor iedereen, voor al zijn klanten en voor alle kinderen uit de straat. Aanvankelijk leurde Jo met een bakfiets. Zijn klanten wonen in het gebied ronde de Eigenhaarstraat. In de loop van de middag ‘doet’ Jo zijn eigen straat. Wat een feest als je zo maar een poosje op het zadel van de bakfiets mag zitten, terwijl Jo van deur tot deur uitvoerig zijn klanten bedient. Ik denk niet dat hij zich ooit heeft gehaast, voor iedereen een oor met  iedereen een praatje. Daardoor is hij niet alleen de aardigste melkboer maar ook de melkboer die de meeste uren draait.

Hij verkoopt losse melk. Op de bakfiets staat een grote tank met aan de onderkant een soort kraan. Door een hendel over te halen komt er iedere keer een halve liter uit de tap. De klanten geven Jo hun pan of speciale melkkoker die hij vervolgens vult. Die melk moet na aanschaf gelijk gekookt worden, om  de bacteriën te doden. Verder verkoopt Jo eieren, karnemelk en yoghurt, pap in flessen, zoals karnemelkse pap en gesteriliseerde melk.
Als er in zijn wijk een kind wordt geboren wordt de kraamvrouw door Jo getrakteerd op tien eieren.Na jaren bakfiets stapt Jo over een gemotoriseerde wagen. Het is een elektrische melkkar van Spijkstaal uit Spijkenisse

Jo begint en eindigt zijn dag op het Middelburgse Hofplein . Hier staat het gebouw van de Coöperatieve  Melkinkoopvereniging  de Samenwerking. In de vroege ochtend worden hier de melk en aanverwante artikelen opgehaald en aan het eind van de dag worden de lege flessen hier gelost en de melkbussen grondig gereinigd.
Als wat oudere jongen ben ik jarenlang de knecht van Jo. Op zaterdag doe ik dan samen met hem de wijk. Rondom tienen doen we de Stationsstraat. In de winter de koudste straat van Middelburg. Gelukkig beginnen we bij Hotel Du Commerce en steken we na de bekende kunstschilder Louis Heijmans en bakker Le Cointre bediend te hebben, de straat over en is de laatste klant daar  Henk Baurdoux, de uitbater van Café Kanaalzicht, beter bekend als de Reutel. Daar krijgen we koffie en zitten we midden tussen de vaste klanten en de kostgangers  van Henk. Op zaterdagmorgen meer een huiskamer dan een café. Vaak zit er een van de kostgangers de aardappelen te schillen of andere voorbereidingen te treffen voor de warme hap.

Jo Ludikhuijze had een prima wijk. Aan de Loskade en op de Blauwedijk staan aanzienlijke hotels die hun zuivelwaar via Jo betrekken. Hele rekken eieren, kratten melk, liters slagroom heb ik er naar binnen gesjouwd.
Ook lagen er aan de Loskade  altijd wel schepen afgemeerd. Gewaardeerde klanten, want die kochten vaak voorraad voor onderweg.

‘De Samenwerking op het Hofplein’
foto collectie Cultureelerfgoed.nl

In de loop van de middag tenslotte zijn eigen straat.
Eerst de oneven nummers met halverwege ons adres. Van te voren staat de melkkoker al klaar in de gang, evenals de lege flessen: “voor als Jo komt!”.
Als hij dan de straat af had ging hij naar het Hofplein, naar de Samenwerking. Soms ging ik mee.
Dan zag ik dat er meer melkboeren waren, tientallen zelfs.
Maar niet één zo aardig als Jo!