Jeugd

Wateren op de Gordel

Menig Middelburger herinnert zich de grachten, die bijna volledig gevuld waren met drijvende boomstammen. Die waren van de Houthandel Alberts, gevestigd aan of op Achter de Houttuinen.
Een grote onderneming die voor veel werk zorgde in de Middelburgse gemeenschap en officieel te boek staat als Houthandel v.h. G. Alberts Lzn & Zn N.V.

 

 

 

 

 

 

Collectie Beeldbank Zeeuws Archief.
De Houthandel Alberts, Achter de Houttuinen

In  vrijwel alle  wateren waaromheen de Gordel is gelegen drijven in de jaren ’50 boomstammen die uiteindelijk verwerkt zullen worden door deze Houthandel Alberts.

Dat proces, waarbij de aangevoerde boomstammen langdurig in het water verblijven heet wateren. Dat is tot in de jaren ’70 een eeuwenoude manier om hout beter bewerkbaar en rustig te krijgen.

 

 

 

 

Collectie Familie Potter
Kaaiwerkers in dienst van de gebroeders Potter lossen boomstammen uit een coaster bij de Maisbaai.

 

 

 

Door de boomstammen 9 maanden tot drie jaar in het water te laten drijven, werkte het eenmaal gedroogde hout niet meer, trok het niet meer krom en scheurvorming werd door deze behandeling ook voorkomen.
In het water vindt er een chemisch proces plaats waarbij ongewenste stoffen door invloed van het water, uit het hout trekken. In de cellen van het hout zit er o.a. zetmeel. Dat wordt tijdens het wateren uit het hout gespoeld waardoor er geen rotting kan optreden.
Vroeger werd bijna al het timmerhout gewaterd, bij voorkeur in brak water. Iedere houthandel had een ‘Balkengat’.
Naast het Middelburgse Balkengat maakt Alberts dus gebruik van vrijwel alle wateren behalve de vesten. Deze onderneming is in haar tijd dan ook geen kleintje. Ze leverde hout aan afnemers in  Zuid-Nederland, België en zelfs Noord-Frankrijk.

 

 

Collectie Familie Potter
Bij de Maisbaai begint men met het lossen van een coaster die hier boomstammen aanvoert

De boomstammen zijn afkomstig uit Scandinavische landen en Rusland. Ze worden per coaster naar Middelburg gebracht en in de Maisbaai over boord gezet.

Na het wateren worden de stammen via een helling aan Achter de Houttuinen naar binnen gesleept om gezaagd te worden.
Eenmaal gezaagd, worden de planken te drogen gelegd. Dat doen ze  langs de waterkant van de verschillende grachten. Tussen iedere laag planken worden er latten gelegd zodat er lucht tussendoor kan stromen en het droogproces wordt bevorderd.

 

 

 

 

Deze drijvende boomstammen en opgestapelde planken vormen voor de Gordeljeugd een fantastische speelplek. Heras-hekwerk bestaat nog lang niet. Je kon overal komen.Klimmen op het hout, een beetje chillen boven op de stapels, over de balken rennen zonder natte te voeten krijgen.

Maar het is ook gevaarlijk.

Zeeuws Dagblad
www.krantenbankzeeland.nl

 

Heel wat kinderen zijn in de grachten tussen de balken in het water geraakt en konden ter nauwernood gered worden.
Zelf herinner ik me het trieste verhaal van Piet Heiboer die op de Turfkaai van opgestapelde planken viel en in het water terecht kwam waarin hij verdronk. Hij was even oud als ik.
Het gebeurde op maandag 4 februari 1957.

 

 

 

 

Discussie

6 Reacties aan “Wateren op de Gordel”

  1. Nu ik dat artikel met dat verdronken kind lees ,kan ik me dat trieste voorval weer herinneren, was toen zelf 11 jaar,speelde zelf daar ook wel. Bij van die trapjes in de muur,vlakbij die friettent van de Denies liep je zo naar die balken en dan maar proberen er een stukje op te lopen .Zat in die tijd op de ambachtsschool , op een keer riep leraar technisch schetsen Dhr Rijnsaard mij bij zich, gaf me toen gelijk een klap voor mijn kop. Met de woorden “Jij zal niet meer op die balken lopen!”. En gelijk had tie, hij woonde op de Dam en zag dat allemaal gebeuren

    Geplaatst door Bart koster | 6 december 2012, 20:44
    • Dat zijn dingen die je nooit vergeet,mijn opa en oom werkten beiden bij Alberts en zo mocht ik wel eens mee met de vlotters,zei haalden met een vlot de verwaterde boomstammen op en leverde deze af bij de zagerij aan de Houttuinen.

      Geplaatst door frits koopman | 21 januari 2013, 18:33
      • de herrineringen komen wel boven…
        ik ben daar een keer gered op de molenberg door fietsenmaker jo boogaard die in z,n poortje een cigaretje stond te roken,en mij daar tussen de boomstammen zag verdwijnen die touwen rotten weg en de stammen verzadigd de rest laat zich raden hij heeft me echt gered.
        dat was op woensdag middag hartje zomer dus bij de bunker t.o. het stadhuis staan drogen ging prima ,s,avonds thuis aan tafelwas het je stinkt naar de gracht en dat betekende zonder eten naar je bed,en niet durven zeggen dat je haast verdronken was…!
        heerlijke buurt want we woonden aan de penninghoeksingel alwaar tolletje pik dagelijks achter ons aanzat,ook omdat ik later een kano voor de deur had met eigen steigertje een heerlijk door de gracht kanode.

        Geplaatst door freddy van loo | 26 januari 2013, 16:10
  2. Ik kan me het nog goed herinneren,ik zat met zijn zusje in de klas op de gravenstraatschool.

    Geplaatst door Ineke louwerse boone | 22 maart 2013, 17:34
    • Ook ik, kan het tragische ongeval nog goed herinneren.
      Het was voor ons een sport, om vanaf de kaai, via een trapje maar de waterkant, over de boomstammen te lopen. Je moest snel doorstappen, anders ging de boomstam onder water en lag je zelf in het water. Je had angst, om onder de boomstammen te komen. Maar je durfde niet onder te doen voor alle anderen, die als grote waaghalzen steeds meer risici namen.
      Van huis uit mochten we dan ook niet over de boomstammen lopen, maar ja ……
      De volgende dag hoorden we , dat er een jongen was verdronken en dat zijn petje op het water lag te drijven.

      Vaak speelden we ook op de loods van Halbertsma. In het zaagsel springen, tussen de zaag machines,
      Henk Wiersma zijn vader kneep een oogje dicht !

      Pim Hermanides

      Geplaatst door pim hemanides | 20 december 2013, 21:31
  3. Op zoek naar foto’s voor mijn levensboek kwam ik op deze site.
    Mijn vader voer altijd met groenhard palen van Alberts naar Belgie, ze waren zo lang dat ze naast de stuurhut op de roef steunde. Zelf heb ik in het ruim helpen lossen,19 jaar oud, met mensen die nog nooit een schip hadden gelost.
    In Middelburg werd eerst het midden uitgetest en kwam er een witte verf streep te staan, met lossen geen gezoek naar de balans.
    Zijn er foto’s van de “Cornelia”?
    schipper Weessel Vermeulen?
    graag reactie op mijn mail
    Bij voorbaat dank,
    jo.de.kaart@kpnmail.nl

    Geplaatst door jo de Kaart- Vermeulen | 15 november 2015, 21:35

Post a Comment

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.